Bệnh thán thư trên cây hồng xiêm
Hồng xiêm (Sapodilla) là loại cây ăn quả mang lại giá trị kinh tế cao, được trồng phổ biến tại nhiều vùng ở Việt Nam. Tuy nhiên, trong quá trình canh tác, bệnh thán thư do nấm gây ra đang là một trong những mối nguy lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, chất lượng trái và hiệu quả kinh tế của người trồng, đặc biệt là trong điều kiện khí hậu nóng ẩm đặc trưng của nước ta.
1. Tác nhân gây bệnh
Bệnh thán thư trên hồng xiêm chủ yếu do nấm Colletotrichum gloeosporioides và một số loài tương tự gây ra. Loại nấm này có khả năng tồn tại lâu dài trong xác bã thực vật, đất và phát tán qua gió, mưa, côn trùng, dụng cụ canh tác.
2. Điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển
-
Độ ẩm cao, đặc biệt vào mùa mưa hoặc những ngày thời tiết âm u, là điều kiện lý tưởng cho nấm phát triển và lây lan nhanh chóng.
-
Vườn trồng dày, rậm rạp, thiếu thông thoáng, ánh sáng yếu.
-
Không vệ sinh vườn thường xuyên, tồn lưu nhiều nguồn bệnh từ vụ trước.
3. Triệu chứng nhận biết bệnh thán thư
-
Trên lá: Ban đầu xuất hiện các đốm tròn nhỏ, màu nâu sẫm đến đen. Đốm bệnh lõm xuống, có thể lan rộng làm cháy mép lá, lá vàng úa và rụng sớm.
-
Trên quả: Hình thành các vết tròn màu nâu đậm hoặc đen, hơi lõm, có viền vàng nhạt bao quanh. Quả bệnh thường thối nhũn, vỏ nhăn nheo, dễ rụng trước khi thu hoạch.
-
Trên cành non: Xuất hiện các vết đen kéo dài hoặc đốm nhỏ, về lâu dài làm khô cành, chết đỉnh sinh trưởng.
4. Tác hại của bệnh thán thư
-
Giảm diện tích lá quang hợp do lá cháy mép và rụng sớm, làm suy giảm sức sinh trưởng của cây.
-
Quả bị thối, dễ bị vi sinh vật thứ cấp xâm nhập, mất giá trị thương phẩm, khó tiêu thụ hoặc bán với giá thấp.
-
Làm chết cành non, đỉnh sinh trưởng, ảnh hưởng đến sự phát triển, ra hoa, đậu quả các vụ sau.
-
Gia tăng chi phí phòng trừ bệnh, sử dụng nhiều thuốc bảo vệ thực vật, tăng chi phí sản xuất.
5. Biện pháp phòng trừ bệnh thán thư
5.1. Biện pháp canh tác
-
Thường xuyên tỉa cành tạo tán thông thoáng, giúp ánh sáng xuyên đều trong tán cây, hạn chế độ ẩm cao.
-
Trồng cây với mật độ hợp lý, tránh trồng quá dày.
-
Thu gom và tiêu hủy lá, quả, cành bị bệnh sau thu hoạch để hạn chế nguồn bệnh tồn lưu.
5.2. Biện pháp hóa học
-
Sử dụng các loại thuốc hóa học như: gốc đồng (Copper), Chlorothalonil, Mancozeb, Hexaconazole, Difenoconazole, Azoxystrobin… phun định kỳ khi điều kiện ẩm cao hoặc khi bệnh xuất hiện.
-
Phun thuốc luân phiên từ 7–10 ngày/lần, đặc biệt trước và trong mùa mưa để phòng ngừa hiệu quả.
5.3. Biện pháp sinh học
-
Bổ sung chế phẩm sinh học Trichoderma để bón gốc hoặc phun định kỳ giúp ức chế nấm bệnh phát triển, tăng sức đề kháng cho cây trồng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường do lạm dụng thuốc hóa học.
-
Bệnh nấm hồng trên cây hồng xiêm (Pink disease)
-
Bệnh đốm lá trên cây hồng xiêm (Pestalotia versicolor)
-
Bệnh phấn trắng trên dừa và các biện pháp phòng ngừa (Marasmiellus cocophilus)
-
Bệnh gỉ sắt trên cây sâm ngọc linh (Puccinia)
-
Bệnh gỉ sắt hại cây cà phê (Hemileia vastatrix Berk et Br)
-
Bệnh rỉ sắt trên cây rau má (Puccinia parasitica)